ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΚΗΣ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ
Την Τρίτη 7 Νοεμβρίου 2023, ώρα 13.00
ο Στέλιος Κουρής
καθηγητής του τμήματος Φυσικής του πανεπιστημίου Πατρών
θα δώσει ομιλία με τίτλο
Φωτονικές τεχνολογίες υποβοηθούμενες από μηχανική μάθηση για τον έλεγχο της ταυτότητας και της ποιότητας αγροδιατροφικών προϊόντων, και για την ασφάλεια: οι περιπτώσεις του ελαιόλαδου, του μελιού και του γάλακτος
Το σεμινάριο θα γίνει στην αίθουσα Φ7 του τμήματος Φυσικής.
Περίληψη
Τα τελευταία χρόνια η φωτονική και τα λέιζερ βρίσκουν πληθώρα εφαρμογών σε πολλούς τομείς της επιστήμης και της τεχνολογίας, αλλά και της καθημερινής ζωής. Ειδικότερα, μεγάλη έμφαση δίνεται στην ανάπτυξη μοντέρνων διαγνωστικών/αναλυτικών εργαλείων σχετιζόμενων με τον έλεγχο και την διασφάλιση της ποιότητας και την αυθεντικότητα τροφίμων, που να μπορούν να λειτουργούν σε πραγματικό χρόνο, in-situ ή/και από απόσταση, και να είναι μη καταστροφικές. Στα πλαίσια αυτά, το εργαστήριο μας έχει αναπτύξει μια αναλυτική τεχνική, την φασματοσκοπία πλάσματος επαγόμενου από λέιζερ (Laser Induced Breakdown Spectroscopy, LIBS) που βασίζεται στην χρήση ακτίνων λέιζερ για την παραγωγή πλάσματος στην επιφάνεια ή στο εσωτερικό διαφόρων υλικών (στερεών, υγρών ή αερίων, διηλεκτρικών ή αγώγιμων), το οποίο εκπέμπει φως. Η φασματική ανάλυση της ακτινοβολίας που εκπέμπεται από το πλάσμα παρέχει σημαντικές πληροφορίες για την στοιχειακή σύσταση του δείγματος, αποτελώντας, πρακτικά ένα «δακτυλικό αποτύπωμα» του δείγματος. Στην περίπτωση δειγμάτων με παρόμοια στοιχειακή σύνθεση, η χρήση αλγορίθμων μηχανικής μάθησης ενισχύει εξαιρετικά τις αναλυτικές δυνατότητας της τεχνικής.
Ο συνδυασμός της παραπάνω τεχνικής, δηλαδή της εκπομπής του πλάσματος των δειγμάτων, με τις απορροφητικές ιδιότητες του δείγματος (δηλ. τα φάσματα UV-VIS-NIR απορρόφησης), ή/και τα φάσματα φθορισμού επαγόμενου από λέιζερ (Laser induced Fluorescence-LIF), ή/και τα φάσματα ανακλαστικότητας των δειγμάτων παρέχει ένα εξαιρετικά αποδοτικό και ισχυρό εργαλείο για τον έλεγχο της αυθεντικότητας, της ποιότητας, της νοθείας κλπ. τροφίμων με επιδόσεις καλύτερες του 95%.
Στην παρούσα ομιλία, θα παρουσιαστούν επιλεγμένα παραδείγματα εφαρμογής των παραπάνω φωτονικών τεχνικών σε μερικά τρόφιμα/προϊόντα που έχουν ιδιαίτερη σημασία για την Ελληνική οικονομία και τον πρωτογενή τομέα, όπως είναι το ελαιόλαδο, το μέλι και το γάλα.
